CHUYÊN ĐỀ MÔN SINH HỌC 9

I. LỜI GIỚI THIỆU

        Như chúng ta đã biết Sinh học là khoa học về sự sống (bắt nguồn từ Hy Lạp bios là sự sống, và logos là môn học). Nó miêu tả những đặc điểm và tập tính của sinh vật, cách thức cá thể và loài tồn tại, và những tác động qua lại lẫn nhau với môi trường.

        Sinh học bao hàm nhiều ngành học khác nhau được xây dựng dựa trên những nguyên lý riêng. Có 4 nguyên lý tạo thành nền tảng cho sinh học hiện đại: lý thuyết tế bào, tiến hóa, di truyền và cân bằng nội tại (homeostasis). Các môn học này có mối quan hệ qua lại với nhau, giúp ta hiểu về sự sống với các mức độ, phạm vi khác nhau.

        Tuy nhiên, trong phạm vi dạy và học môn Sinh trong trường phổ thông nhất là phổ thông ở cấp cơ sở (THCS), chúng ta chỉ nhìn tổng quát và cụ thể, không đi sâu nghiên cứu quá rộng, quá chi tiết từng vấn đề của nó.

        Để đáp ứng cho nhu cầu việc dạy và học của giáo viên và học sinh trong nhà trường nên tôi đã tiến hành biên soạn thư mục giới thiệu sách: “Chuyên đề sách tham khảo môn Sinh học khối lớp 9” dùng trong trường cấp II ở đây, Thư viện trường THCS Cẩm Định cũng chỉ giới thiệu gói gọn trong những cuốn sách cần thiết mà trường ta đang lưu trữ, phục vụ cho việc giảng dạy và học tập. Qua thư mục này thầy, cô và các em học sinh có dịp thấy trước và dễ dàng lựa chọn hơn.

       Hy vọng qua chút đóng góp này sẽ làm được điều kỳ thú là giúp thầy, cô sau khi nghiên cứu tham khảo sẽ dạy hay hơn, đạt hiệu quả cao hơn và học sinh trường mình sau khi tiếp nhận những ý giới thiệu trong thư mục sẽ ý thức tìm đọc, tự giác và hứng thú học tốt bộ môn Sinh hơn.

       Để tiện cho việc tra tìm tài liệu thư viện đã sắp xếp bản thư mục theo cấu trúc sau:

I. Lời giới thiệu

II. Nội dung gồm: 16 cuốn sách tham khảo môn Sinh lớp 9

III. Bảng tra cứu

       Việc biên soạn thư mục còn gặp nhiều hạn chế mong bạn đọc xem và đóng góp ý kiến

II. NỘI DUNG

1. Mai Sỹ Tuấn. Hướng dẫn giải bài tập Sinh học 9/ Mai Sỹ Tuấn. – H.: Giáo Dục, 2009.- 139 tr.; 24 cm.

* Nội dung:

Cuốn “Hướng dẫn giải bài tập Sinh học 9” là tài liệu tham khảo bổ trợ (SGK) Sinh học 9.

Mục đích: Giúp HS ôn tập củng cố kiến thức cơ bản về Sinh học 9 và phát triển năng lực tư duy. Đồng thời, đây cũng là tài liệu tham khảo thêm cho giáo viên Sinh học THCS:

Nội dung cuốn sách:

        Cuốn sách được viết theo từng chương của SGK. Mỗi chương có cấu trúc như sau:

I. Hướng dẫn trả lời các lệnh, các câu hỏi và bài tập cuối bài trong SGK:

        Mỗi lệnh trong SGK đều được hướng dẫn cách trả lời. Với câu hỏi và bài tập cuối mỗi bài đều được hướng dẫn cách nhận dạng bài tập và cách giải với mỗi bài.

II. Bài tập bổ sung và hướng dẫn trả lời:

        Để giúp HS củng cố kiến trúc từng chương, cuốn sách đưa ra một số dạng bài tập tự luận và trắc nghiệm là những nội dung kiến trúc cốt lõi và có hướng dẫn trả lời cho từng bài.

                                                                         Số chỉ dẫn: TKSH- 0001->00027

2. Phạm Hữu Hoan. Bài tập trắc nghiệm và đề kiểm tra Sinh học 9/ Phạm Hữu Hoan.- H.: Giáo Dục, 2009.- 115 tr.; 24 cm.

* Nội dung cuốn sách:

Phần 1: Bài tập trắc nghiệm

      Gồm các bài tập trắc nghiệm được viết theo từng chương bám sát các nội dung trong SGK

Phần 2: Kiểm tra 15’, củng cố cuối giờ 1 tiết

Phần 3: Đáp án và các bài tập trắc nghiệm khách quan, riêng phần để kiểm tra 1 tiết có 1 hướng dẫn trả lời các bài tập tự luận.           

                                                              Số chỉ dẫn: TKSH- 00064 -> 00070

3. Trần Ngọc Danh. Luyện Tập và nâng cao kiến thức Sinh học 9/ Trần Ngọc Danh, Lại Thị Phương Ánh.- Tái bản lần thức ba có chỉnh lý và bổ sung .- H.: Giáo dục, 2009.- 147 tr.; 24 cm.

*Nội dung:

Cuốn sách gồm 2 phần:

                                                         Phần I: gồm 6 chương

Chương I: Các thí nghiệm của Menđen

Chương II: Nhiễm sắc thể

Chương III: AND và gen

Chương IV: Biến dị

Chương V: Di truyền học người

Chương VI: Ứng dụng di truyền học

                                                   Phần II: Sinh vật và môi trường

Chương I: Sinh vật và môi trường

Chương II: Hệ sinh thái

Chương III: Con người, dân số và môi trường

Chương IV: Bảo vệ môi trường

                                                                   Số chỉ dẫn: TKSH-00079, 00080

4. Trịnh Nguyên Giao. Bài tập trắc ngiếm Sinh học 9: Các phương án cơ bản và nâng cao/ Trịnh Nguyên Giao.- H.: Giáo dục, 2005. – 131 tr.; 24 cm.

*Nội dung:

     Cuốn sách giúp học sinh củng cố các kiến thức về di truyền và biến dị sinh và môi trường thuộc phạm vi chương trình và sách giáo khoa Sinh học 9. Trong đó một số bài có tính chất nâng cao ở góc độ: mức độ tổng hợp của các bài tập, mở rộng kiến thức, giúp HS làm quen với thể loại bài tập trắc nghiệm.

Nội dung sách gồm 2 phần:

       Phần bài tập: gồm các bài tập trắc nghiệm được biên soạn theo từng chương của sách giáo khoa. Cuốn sách đưa ra nhiều dạng bài tập trắc nghiệm khác nhau như dạng có nhiều lựa chọn, điền khuyết, ghép nội dung…

       Phần đáp án: là phần tham khảo giúp cho học sinh có thể tự kiểm tra kết quả học tập của mình sau khi thực hiện các bài tập trắc nghiệm được nêu ra trong cuốn sách.

                                                                        Số chỉ dẫn: TKSH-00028 -> 00063

5. Nguyễn Văn Sang. 126 bài tập di truyền Sinh học 9: Luyện thi tốt nghiệp THCS và lớp 10 chuyên/  Nguyễn Văn Sang.- TP. HCM.: Đại Học Quốc Gia TP. HCM, 2010.-135 tr.; 24 cm.

* Nội dung:

Cuốn sách bao gồm 2 phần:

- Phần 1: Gồm 75 bài toán lai 1 và 2 cặp tính trạng thuộc định luật Menđen.

- Phần 2: Gồm 51 bài tập về nhiễm sắc thể và các cơ chế di truyền: nguyên nhân, giảm phân và thụ tinh.

       Các bài toán ở mỗi phần được mở đầu bằng các dạng bài tập căn bản, sau đó được nâng cao ở mức độ phù hợp để giúp các HS khá, giỏi liên hệ giải quyết để mở rộng kiến thức và rèn luyện kĩ năng.

       Sách còn được xem là tài liệu giúp các HS ngoài việc giải quyết các yêu cầu về bài tập trên lớp, có thể sử dụng nó như một tài liệu để ôn thi vào lớp 10 chuyên sinh.

                                                                                Số chỉ dẫn: TKSH-00101

6. Phan Thu Phương. Câu hỏi và bài tập trắc nghiệm Sinh học 9/  Phan Thu Phương .- TP. HCM.: Đại Học Sư Phạm, 2008.- 119 tr.; 24 cm.

*Nội dung:

         Cuốn sách gồm 2 phần:

                                                                     Phần I

                                               CÁC CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM

                                                            Di truyền và biến dị

Chương I: Các thí nghiệm của Menđen

Chương II: Nhiễm sắc thể

Chương III: AND và gen

Chương VI: Biến dị

Chương V: Di truyền học người

Chương VI: Ứng dụng di truyền học

                                                          Sinh vật và môi trường

Chương I: Sinh vật và môi trường

Chương II: Hệ sinh thái

Chương III: Con người, dân số và môi trường

Chương IV: Bảo vệ môi trường

Phần II

HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ ĐÁP ÁN

Di truyền và biến dị

Chương I: Các thí nghiệm của Menđen

Chương II: Nhiễm sắc thể

Chương III: AND và gen

Chương V: Di truyền học người

Chương VI: Ứng dụng Di truyền học

Sinh vật và môi trường

Chương I: Sinh vật và môi trường

Chương II: Hệ sinh thái

Chương III: Con người, dân số và môi trường

Chương IV: Bảo vệ môi trường

                                                                                    Số chỉ dẫn: TKSH-00096

7. Lê Ngọc Lập. Thực hành Sinh học 9/  Lê Ngọc Lập .- H.: Giáo dục, 2009.- 140 tr.; 24 cm.

*Nội dung:

        Cấu trúc cuốn sách gồm 2 phần: Các hoạt động tìm hiểu kiến thức mới trên lớp và các hoạt động luyện tập ở nhà. Học sinh cần đọc kĩ phần yêu cầu của câu lệnh để có thể trả lời đúng yêu cầu của câu hỏi và làm tất cả các bài tập trong sách.

        Cấu trúc các phần, chương và bài trong sách theo trình tự của SGK Sinh học 9. Tuy nhiên, tất cả các bài thực hành (6, 14, 20, 26, 27, 38, 39, 45, 46, 51, 52, 56,57, 62) và các bài ôn tập, tổng kết (40, 63, 64, 65, 66) không được thực hiện ở sách này.

        Các tác giả hi vọng Thực hành Sinh 9 sẽ là cuốn sách tốt đồng hành cùng các em trên con đường chiếm lĩnh tri thức khoa học.

                                                                                     Số chỉ dẫn:  TKSH-00081

8. Nguyễn Thế Giang. Tổng hợp kiến thức cơ bản Sinh học 9/ Nguyễn Thế Giang.- H.: Đại học sư phạm, 2005.- 199 tr.; 24 cm.

* Nội dung:

Cuốn sách gồm 2 phần:

Phần I:  Lí thuyết và bài tập

       Phần này được trình bày theo từng chương, trong mỗi chương có giới thiệu lí thuyết  câu hỏi và bài tập.

       Nội dung lí thuyết được trình bày một cách ngắn gọn, đầy đủ có hệ thống các kiến thức cơ bản và nâng cao theo chương trình và SGK Sinh học 9 mới bắt đầu triển khai đại trà trong toàn quốc từ năm (2005 - 2006).

       Các câu hỏi và bài tập đa dạng về thể loại, phong phú về nội dung được biên soạn theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy học nói chung, dạy học Sinh học nói riêng. Trong đó, có những câu hỏi tự luận, câu hỏi và bài tập trắc nghiệm khách quan như: câu “đúng – sai”, câu nhiều lựa chọn, câu điền, câu ghép nối…, nhằm giúp các em làm quen và rèn luyện phương pháp trả lời câu hỏi, giải bài tập phù hợp với xu hướng đổi mới phương pháp dạy học.

Phần II: Hướng dẫn trả lời câu hỏi và đáp án

       Phần này hướng dẫn các em phương pháp trả lời câu hỏi và giải bài tập. Các em chỉ tham khảo các lời giải để kiểm tra lại kiến thức đã học, sau khi trả lời câu hỏi và giải bài tập cuối chương.

                                                                                     Số chỉ dẫn: TKSH-00086

9. Huỳnh Quốc Thành. Bồi dưỡng học sinh giỏi 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên môn Sinh học/ Huỳnh Quốc Thành.- H.: Đại học sư phạm, 2011.- 183 tr.; 24 cm.

* Nội dung:

Cuốn sách gồm 2 phần:

PHẦN I: DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ

Phần I gồm 6 chuyên đề:

Chuyên đề I. QUI LUẬT DI TRUYỀN CỦA MENĐEN

Chuyên đề II. NHIỄM SẮC THỂ

Chuyên đề III. AND, GEN, ARN VÀ PRÔTÊIN

Chuyên đề IV. BIẾN DỊ

Chuyên đề V. DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI

Chuyên đề VI. ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC

Mỗi chuyên đề gồm có 2 phần:

A. CÂU HỎI LÍ THUYẾT

B. CÁC DẠNG BÀI TẬP THƯỜNG GẶP

PHẦN II: SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG

Phần II gồm 3 chuyên đề:

Chuyên đề I. SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG

Chuyên đề II. HỆ SINH THÁI

Chuyên đề III. CON NGƯỜI, DÂN SỐ, MÔI TRƯỜNG, BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

Mỗi chuyên đề gồm có 2 phần:

A. CÂU HỎI LÍ THUYẾT

B. CÁC DẠNG BÀI TẬP THƯỜNG GẶP

                                                                                    Số chỉ dẫn: TKSH-00092

10. Lại Thị Thu Cúc. Học tốt Sinh học lớp 9/ Lại Thị Thu Cúc, Nguyễn Văn Hùng. - TP. HCM .: Đại học sư phạm TP. HCM , 2013. - 146tr.; 24 cm

*Nội dung

         Cuốn sách nhằm giúp các em học sinh có tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, tự học thêm ở nhà.

       Cuốn sách được biên soạn theo dạng chuyên đề bồi dưỡng Sinh học thông qua hệ thống câu hỏi và bài tập Sinh học căn bản và nâng cao, qua đó các em có thể nắm  vững kiến thức Sinh học và vận dụng để giải quyết tốt các câu hỏi và bài tập Sinh trong các kì kiểm tra và thi học kì.

                                                                                  Số chỉ dẫn: TKSH-000209

11. Đỗ Thu Hòa. Thực hành trắc nghiệm Sinh học 9/ Đỗ Thu Hòa, Lê Hoàng Linh.- H.: Giáo dục, 2008. – 175 tr.; 24 cm.

* Nội dung:

        Cuốn sách Thực hành trắc nghiệm Sinh học 9 được biên soạn nhằm giúp HS ôn lại kiến thức Sinh học 9 và bước đầu làm quen với các hình thức trắc nghiệm như: lựa chọn đáp án đúng, điền khuyết, ghép đôi, đúng/sai,…

Nội dung của sách được chia làm 2 phần:

PHẦN THỨ NHẤT – BÀI TẬP

         Phần này đưa ra các câu hỏi và bài tập trắc nghiệm được biên soạn theo từng chương của sách giáo khoa Sinh học 9. Để giúp các em nắm chắc nội dung của chương, trước khi giới thiệu các bài tập, các tác giả đã tóm tắt chuẩn kiến thức cơ bản của chương một cách ngắn gọn, súc tích.

PHẦN THỨ HAI – ĐÁP ÁN

         Phần này nhằm giúp cho các em HS đối chiếu kết quả và tự đánh giá được kết quả học tập của mình.

         Đây là cuốn sách giúp cho các em HS tốt môn Sinh học 9, đồng thời cũng là tài liệu tham khảo bổ ích cho các thầy, cô giáo giảng dạy Sinh học ở cấp Trung học cơ sở.

                                                                                   Số chỉ dẫn: TKSH-00072

12. Đỗ Thu Hòa. Ôn kiến thức luyện kĩ năng Sinh học 9/ Đỗ Thu Hòa, Lê Hoàng Ninh.- H.: Giáo dục, 2011.-147 tr. 24 cm.

*Nội dung

Cuốn sách gồm 2 phần:

      PHẦN THỨ NHẤT - LÍ THUYẾT VÀ BÀI TẬP: gồm các bài tập được biên soạn theo từng chương của sách giáo khoa. Cụ thể:

A - Tóm tắt lí thuyết cơ bản

B - Bài tập

C - Đề kiểm tra

D - Trò chơi ô chữ

      PHẦN THỨ HAI – ĐÁP ÁN: là phần tham khảo giúp HS có thể tự kiểm tra kết quả học tập của mình sau khi thực hiện các bài tập tự giải, các đề thi và trò chơi ô chữ được nêu trong cuốn sách. HS nên tự giải các bài tập, trao đổi nhóm về kết quả bài làm, không nên phụ thuộc vào đáp án vì đây chỉ những hướng dẫn, gợi ý. HS có thể đưa ra những lời giải dựa trên những hiểu biết về nội dung đó, GV có thể bổ sung, hoàn thiện trong quá trình học tập.

                                                                                   Số chỉ dẫn: TKSH-00076

13. Trịnh Nguyên Giao. Lí thuyết và bài tập Sinh học 9/Trịnh Nguyên Giao, Lê Đình Trung.- H .: Giáo dục, 2007. - 220tr.; 24 cm.

* Nội dung : Sách được chia làm 2 phần:

        Phần I: Trình bày ngắn gọn, đầy đủ các kiến thức cơ bản trong Sinh học 9 (có mở rộng và nâng cao), các câu hỏi và bài tập theo từng chương. Hệ thống câu hỏi và bài tập được biên soạn từ dễ đến khó, từ cơ bản đến nâng cao nhắm giúp học sinh nhận thức sâu sắc kiến thức Sinh học 9 và giả quyết được các tình huống đặt ra.

         Phần II: Hướng dẫn trả lời câu hỏi và giải bài tập ngắn gọn đầy, đủ thuận tiện cho người học tự kiểm tra lại kết quả học tập của bản thân.

                                                                                   Số chỉ dẫn: TKSH-00098

14. Nguyễn Văn Sang. Ôn tập Sinh học 9/ Nguyễn Văn Sang, Nguyễn Thị Vân .- Đà Nẵng .: Đà Nẵng, 2004. - 120tr.; 24 cm.

* Nội dung

        Sách có bố cục theo từng chương, bài. Mỗi chương gồm 2 phần:

      - Phần  hướng dẫn kiến thức: nhằm hướng dẫn học sinh giải quyết các câu hỏi giáo khoa cơ bản của chương trình.

      - Phần ôn tập chương: được trình bày vào cuối mỗi chương dưới dạng câu hỏi trắc nghiệm

      - Cuối sách còn có phần đáp án để học sinh tham khảo.

                                                                                     Số chỉ dẫn: TKSH-00084

15. Lại Thị Phương Anh. 200 câu trắc nghiệm Sinh học 9/ Lại Thị Ánh Phương. - TP. HCM .: Đại học quốc gia TP. HCM, 2005. – 68 tr.; 24 cm.

*Nội dung:

        Sách được chia thành 2 phần:

- Phần I: Chọn những câu trả lời đúng.

- Phần II: Chọn câu trả lời đúng nhất.

                                                                  Số chỉ dẫn: TKSH- 000170 -> 00020

III. BẢNG TRA CỨU THƯ MỤC

MỤC LỤC

PHẦN I. LỜI NÓI ĐẦU…………………………………………………………………01

PHẦN II. NỘI DUNG………………………………………………………………02->16

PHẦN III. BẢNG TRA CỨU THƯ MỤC………………………………………………17